Wandeling onder de straten van Bergen op Zoom

24 jul 2017, 15:19 • Knipsels

Sinds enige tijd kunnen er in Bergen op Zoom ook stadswandelingen onder de stad gehouden worden.

Vanaf een ingang bij de Gevangen Poort wordt in groepen van tussen de tien en twintig deelnemers een wandeling gemaakt door het bijna driehonderd meter lange, voor toeristen toegankelijke deel van de Grebbe, een gerestaureerde watergang en stadsriool. Dit onder leiding van een gids van Stichting Bezichtiging Monumenten (SBM).

Historie

De Grebbe in Bergen op Zoom was oorspronkelijk, in de 13e eeuw, bedoeld als afwateringskanaal. Toen in de buurt van de stad de turfwinning op gang kwam werd de Grebbe verbreed en verdiept en kwam de watergang ook als transportkanaal voor de turfschepen in beeld.

In de jaren daarna werd de Grebbe, die dwars door de stad liep, vaak 'overkluisd', dat wil zeggen dat er overheen gebouwd werd. Door deze overkluizing verloor de Grebbe zijn functie als verkeersader en veranderde de watergang langzamerhand in een riool.

De Grebbe in de 17e eeuw. Bron: Wikipedia

Dit bleef zo tot begin 21e eeuw toen eindelijk de kunsthistorische waarde van de Grebbe werd onderkend. Sindsdien is de Grebbe ook een rijksmonument.

De Grebbe van nu

Na een ingrijpende restauratie heeft de Grebbe nu vier functies;

Door de rioleringen die in de Grebbe uitkomen aan te sluiten op een kunststof buis blijft de 'historische' Grebbe schoon terwijl de functie als onderdeel van de riolering van de binnenstad van Bergen op Zoom behouden blijft.
De Grebbe kan in geval van ernstige regenval als bergingsbassin dienen, om wateroverlast in de stad te voorkomen.
Er zijn bluswaterleidingen aangebracht zodat de brandweer op diverse plaatsen water van uit de Grebbe kan gebruiken.
De Grebbe is een toeristische attractie waar door de diverse steensoorten en bouwwijze een stukje historie van Bergen op Zoom zichtbaar wordt gemaakt.

De excursie

De excursie startte bij Hofstraat 2, waar in een gewelf onder het Markiezenhof een kopje koffie of thee gedronken kon worden. De deelnemers aan de excursie kregen een sticker opgeplakt, waarna er een presentatie over de geschiedenis van de Grebbe gegeven werd door Jan Schnitker, één van de gidsen van SBM.

Koffie en thee bij de presentatie over de Grebbe door Jan Schnitker

Vanuit de gewelven van het Markiezenhof vertrok het hele gezelschap voor een korte wandeling onder leiding van SBM gids Gusta Broekhans naar de gevangen poort, waar de ingang van het voor bezoekers toegankelijke deel van de Grebbe zich bevindt.

Onderweg werd nog stilgestaan bij een putdeksel in de Morganstraat. Hier wordt met vastenavend het sacherijn de Grebbe in gestampt, zodat het naar Rilland kan stromen, Bergen op Zoom (Krabbegat) uit.

Hier wordt het sacherijn de Grebbe in gestampt

Met de twee gidsen voorzien van zaklantaarns en luchtkwaliteitsmeter daalde de groep de roestvrijstalen trap af naar de gewelven van de Grebbe.

De ingang en het begin van de ondergrondse tocht door de Grebbe

Op diverse plaatsen werd er gestopt en gaf Gusta uitleg over bepaalde gedeelten van de Grebbe en wees op de verschillende bouwstijlen van de oorspronkelijke kademuren en de overkluizingen van de Grebbe.

Duidelijk zichtbaar waren ook de dikke kolommen voor de wateraanvoer van de brandweer en de huisaansluitingen op de grote kunststof rioolbuis die nu door de Grebbe loopt.

Na zo'n half uurtje onder de grond eindigde de excursie op een klein binnenplaatsje achter het Markiezenhof waar op platen aan de muur nog een stukje van de geschiedenis van de Grebbe zichtbaar wordt gemaakt.