Landgoed de Vijverhoeve als architectonisch- en natuurmonument
Op 13 en 14 september was het landelijk weer Open Monumentendag en een van de monumenten die op zaterdag bezocht konden worden was Landgoed de Vijverhoeve in Huijbergen.
Twee lezingen
Om elf uur 's morgens en om twee uur 's middags stonden daar lezingen over het landgoed op de agenda. Door een fout e-mail adres voor het aanmelden in het persbericht waren er wat minder aanmeldingen dan verwacht. Dat is heel jammer want degene die er niet bij waren hebben een interessante lezing door Etienne Schoenmaker over de historie en de toekomst van het landgoed gemist.
Historie
Voor Emmy en Etienne Schoenmakers het landgoed kochten heeft het woonhuis eerst vijf jaar leeg gestaan nadat de vorige bewoner, Frans Claessen, was vertrokken en was ernstig in verval geraakt. Maar de verhalen over de tijd daarvoor zijn ook interessant.
Abdijhoeve
In de zeventiende eeuw was er op het landgoed al een boerderij gevestigd. Het was, wat men noemt, een wandelende boerderij. Als er een stuk afgebrand of ingestort was of gesloopt werd, werd er aan de andere kant een stuk bijgebouwd en zo schoof een boerderij langzaam op, tot wel 150 meter !
De boerderij op de Vijverhoeve was een rijkere boerderij, wat te zien is aan de hoge plafonds in de woonruimten. Bij armere boeren was het plafond lager, omdat de zolder groot moest zijn voor opslag van stro en zo. De boerderij was een abdijhoeve bij het klooster Sint Marie, wat maar een klein eindje verderop was.
Twee zussen en een boer
Voor Frans Claessen waren twee zussen de eigenaars van de Vijverhoeve maar omdat ze geen geld hadden om een knecht in dienst te nemen besloten ze dat één van de zussen zou trouwen, zodat er een man op de boerderij was voor het werk. Zo gezegd zo gedaan en Frans Claessen werd aan de haak geslagen en trouwde met een van de zussen. Helaas voor Frans bleef, na de huwelijksnacht, de kamer van de zussen 's nachts op slot en sliep Frans alleen op de zolder.
Nadat de zussen kort naar elkaar overleden bleef Frans alleen achter op de boerderij en heeft hier nog jaren gewoond en gewerkt.
Na Frans zijn vertrek raakte de boerderij in verval totdat Emmy en Etienne het landgoed kochten en aan de restauratie begonnen.
Instorting door gebrek aan fundering
Bij het begin van de restauratie zat het bakhuis aan het woonhuis vast maar bij de sloopwerken voor de restauratie bleek het bakhuis geen fundering te hebben waardoor het door een windstorm instortte. Omdat het nu toch opnieuw opgebouwd moest worden, werd besloten om het een eindje van de boerderij af op te bouwen, maar wel met gebruik van de oorspronkelijke stenen. Doordat het balkwerk door boktorren aangetast was, is dat wel vervangen door nieuwe balken.
De boerderij zelf was gelukkig wel goed gefundeerd en is helemaal gerestaureerd.
De Vijverhoeve
De boerderij is gerenoveerd naar de eisen van de tegenwoordige tijd, met goed sanitair, elektra en verwarming, maar met behoud van de originele details. De oude woonkamers met de bedsteden en kastenwanden en de keuken zijn weer in volle glorie hersteld waarbij de voormalige stal nu een ruime woonkamer is geworden. Bijzonder aan de Vijverhoeve is dat er zeven intacte originele bedstedes en drie haarden in het huis aanwezig zijn, wat vrijwel nergens meer voorkomt.
De tegelvloer in een aantal kamers is de oorspronkelijke tegelvloer die zorgvuldig genummerd en voorzichtig verwijderd is. Daarna is er een betonvloer gestort met vloerverwarming waar de oude tegels opnieuw op aangebracht zijn. Een uitzondering is de gang. Waar nu de gang is waren geen tegels maar via een aannemer konden Emmy en Etienne een partij oude vloertegels overnemen die uit het Rijksmuseum in Amsterdam kwamen. Ook origineel zijn de lambriseringen, van gemarmerd stucwerk in de oude gang.
Wel of geen monument
Het opnieuw op een andere plek opgebouwde bakhuis is geen rijksmonument meer, maar de Vijverhoeve zelf wel. De Vijverhoeve is een architectonisch monument en de natuur van Landgoed de Vijverhoeve is een natuurmonument.
Ook de oude waterput bij de Vijverhoeve is een monument. Bijzonder is, dat je aan de put kan zien dat de dames die hier vroeger woonden klein van stuk waren. Aan de rand van de put is er een stuk verlaagd zodat de dames toch er bij konden om water te halen.
Informatie
In een aanbouw van de grote schuur was een aantal informatieborden opgehangen over de historie van landgoed de Vijverhoeve
Natuurmonument
Op een landkaart uit 1905 is de oorspronkelijke indeling van de velden goed te zien met hagen die het terrein in 'tuinkamers' verdelen. in de tijd van de ruilverkaveling is dat allemaal weggehaald en werd het één aaneengesloten veld.
Door de hagen opnieuw aan te planten en door werd de oorspronkelijke indeling weer teruggebracht. Bij een aantal van deze afscheidingen werd er eens tuk afgegraven en daarnaast met die grond een stuk opgehoogd. Zo ontstond aan de ene kant een moerasgebiedje en aan de andere kant een begroeide heuvel, wat de biodiversiteit stimuleert want in het moeras komen insecten en andere dieren voor die weer voedsel zijn voor vogels die in de struiken nestelen.
Bij het opschonen van een haag die helemaal verwilderd en dichtgegroeid was, bleek er een oud kerkenpad te zijn dat van Huijbergen naar de kerk in Essen-Hoek loopt.
Wandelpaden
Een gedeelte van het landgoed is voor het publiek momenteel afgesloten want dit wordt met bomen beplant om CO2 op te vangen maar verder zijn er wandelroutes over het landgoed die tussen zonsopgang en zonsondergang voor het publiek zijn open gesteld.
Op het landgoed mag alleen op de paden en wegen gewandeld worden, honden moeten aan de lijn en overige activiteiten zijn niet toegestaan. Georganiseerde wandelingen en groepen moeten wel aangemeld worden. Dit kan per e-mail naar [email protected].
