De grenspalen zijn in goede staat maar grensstenen langs de grens tussen Woensdrecht en de Belgische buurgemeenten moeten opgeknapt worden
In de raadszaal van het gemeentehuis aan de Huijbergseweg in Hoogerheide werd namens de gemeentebesturen van Woensdrecht, Essen, Kalmthout, Kapellen, Stabroek, en districtsraad Berendrecht Zandvliet het proces verbaal (de rapportage) van het schouwen van de grenspalen en grensstenen ondertekend.
Welkom
Voor de ondertekening heette burgemeester Adriaansen van Woensdrecht de aanwezigen welkom. Hij vertelde dat het schouwen van de grenspalen moet gebeuren volgens het ‘Reglement voor onderhoud en instandhouding’ uit 1847.
De burgemeester vermelde dat de gemeente Woensdrecht een groot percentage grenspalen heeft, ten opzichte van andere grensgemeenten in Nederland. Met vierentwintig grenspalen en veertig grensstenen staat langs de grens van de gemeente Woensdrecht negen procent van alle grenspalen en -stenen tussen Nederland en België en dertig procent van de grenspalen en -stenen tussen Noord-Brabant en België.
De procedure
Na de inleiding door de burgemeester gaf Ed Prop van de gemeente Woensdrecht een korte presentatie over de hele procedure van het schouwen.
Hij legde uit dat grensprovincies verantwoordelijk zijn voor het onderhoud en de grensgemeenten voor de schouwing. Formeel zou de schouwing om en om aan de Nederlands en de Belgische kant plaats moeten vinden. Wat deze keer anders was als voorgaande keren was dat er voorheen bij de schouwing primair naar de grenspalen gekeken werd maar deze keer ook naar de grensstenen.
Het verschil tussen de grenspalen de de grensstenen is dat de grenspalen van 2 cm dik gietijzer zijn en circa 1,87 meter boven het maaiveld uitsteken en de grensstenen (of tussenpalen) van natuursteen zijn en slechts 75 cm boven het maaiveld uitsteken. Tussenpalen of grensstenen werden geplaatst waar een verduidelijking van de grens noodzakelijk was.
Bij de schouwing bleken de grenspalen in goede staat te zijn. Bij de grensstenen of tussenpalen was de situatie echter heel anders. Veel grensstenen waren in slechte staat, omgevallen of -gereden, begroeid met mos, in een sloot gevallen of anderszins beschadigd geraakt. Eén grenssteen was zelfs compleet verdwenen.
De grenspalen en -stenen op de Nederlands-Belgische grens zijn in 1844 geplaatst. De eerste grenspaal, Grenspaal 1, staat in Vaals in Limburg en de laatste, Grenspaal 369, in het Zwin, een beschermd natuurgebied in de gemeenten Knokke-Heist (B) en Sluis (NL).
Volgens de voorgeschreven procedure wordt de schouwing in de lente gedaan. Hiervan wordt een proces verbaal opgemaakt.
Dit proces verbaal wordt dan getekend door alle burgemeesters van de betreffende grensgemeenten en wordt daarna opgestuurd naar het kabinet van de Provincie Noord-Brabant. Vanuit het kabinet van de Provincie Noord-Brabant. wordt een kopie van het proces verbaal naar de Provincie Antwerpen gestuurd.
In september is er dan een bijeenkomst van de permanente grenscommissie Antwerpen/Noord-Brabant waarbij de proces verbalen worden beoordeeld en waar zo nodig maatregelen genomen worden zoals het repareren of vernieuwen van grenspalen of tussenpalen.
De ondertekening
In de raadszaal lagen de zes kopieën van het proces verbaal klaar om door de burgemeesters van Woensdrecht, Essen, Kalmthout en Stabroek, de schepen van Kapellen en de districtsburgemeester Berendrecht/Zandvliet/Lillo ondertekend te worden.
Nadat alle kopieën door de zes vertegenwoordigers van de grensgemeenten ondertekend waren was het administratieve gedeelte afgelopen.
De grenspalen in het wild
Na de ondertekening werden er met het hele gezelschap drie grenspalen en een grenssteen bezocht.
Als eerste werd grenspaal 246 bekeken, langs de Weg naar Wouw in Huijbergen op de grens tussen het Nederlandse Huijbergen en het Belgische Essen.
Deze, na de onafhankelijkheidsstrijd tussen Nederland en België in 1843 geplaatste, grenspaal stond oorspronkelijk midden op de weg Dit was met het toenemen van het verkeer een probleem dus op 29 februari 1904 werd de grenspaal voor de verkeersveiligheid onder wegdek weggewerkt. 100 jaar later, op 29 februari 2004 werd de huidige grenspaal geplaatst naast de weg, op korte afstand van de oorspronkelijke paal.
De volgende grenspaal en grenssteen die bezocht werden bevonden zich ook in Huijbergen, in een zijstraat van de Staartsestraat. Ed Prop liet eerst de grenssteen zien. In zijn uitleg in het gemeentehuis had Ed ook al aangegeven dat sommige grensstenen moeilijk te vinden waren. Deze grenssteen lag scheef in de sloot, een eind van de weg af en was ook een duidelijk voorbeeld dat er wat aan het onderhoud gedaan moet worden.
Enkele tientallen meters verderop stond de grenspaal op de grens tussen de Belgische gemeente Kalmthout en het Nederlandse Huijbergen.
De burgemeesters van Woensdrecht en Kalmthout
Als laatste werd de grenspaal 257 op de grens tussen Putte en Stabroek bezocht. Deze grenspaal zou eigenlijk midden op het kruispunt van de Grensstraat en de Antwerpsestraat moeten staan. Ook hier is besloten dat dit voor het verkeer niet zo handig was en is de grenspaal voor Taverne grenszicht geplaatst.
Wethouder Martin Groffen vertelde hier nog een anekdote uit 1972 over deze grenspaal. Lang voordat hij in de politiek ging woonde hij al in Putte en toen een keer de top van de grenspaal afgebroken was en de buis die er in zit open lag, goten ze er spiritus in en staken dat aan. Ze vertelden iedereen dat er gas uit de pijp kwam. Dit kwam zelfs in de krant.
Nadat deze drie locaties bezocht waren gingen de twee busjes met burgemeesters, schepen en wethouder weer terug naar het gemeentehuis in Hoogerheide.
Overzicht grenspalen gemeente Woensdrecht
Bron: gemeente Woensdrecht
