Op zondag 10 maart aanstaande wordt in Lith (gemeente Oss) voor de veertiende keer het Brabants Boekenweekboek gepresenteerd met werk van onder andere Jan Luysterburg, Edy Minnebach en Jan van Elzakker.
Thema
Het zal u bekend zijn dat er jaarlijks in Nederland een Boekenweek wordt gehouden en dat bij dit evenement een Boekenweekboek en een thema horen. Veel minder bekend is, dat Noord-Brabant als enige provincie al veertien jaar lang ditzelfde thema hanteert voor het produceren van een eigen Boekenweekboek. Cor Swanenberg uit Berlicum en Hoogerheidenaar Jan Luysterburg voeren de redactie over dit boek, dat dit jaar voor het eerst door de Stichting Brabants wordt uitgegeven.
Het thema van de landelijke Boekenweek is dit jaar De moeder de vrouw, naar een beroemd gedicht van Martinus Nijhoff (Ik ging naar Bommel om de brug te zien). De redactie van het Brabants Boekenweekboek maakte daar Moeder de vrouw van, omdat dit een stuk Brabantser klinkt.
Dialect
Over de dialecten horen we al jaren nogal sombere geluiden. Er komen steeds minder dialectsprekers, de jeugd spreekt niet meer het dialect van de ouders, dialect is minderwaardig aan het standaardnederlands, zelfs als je taalgebruik maar ietsje streekgekleurd is kom je in de Randstad niet aan een fatsoenlijke baan, dialectsprekers verdienen gemiddeld veel minder dan mensen die ‘zuiver’ Nederlands spreken, enzovoorts. Dit alles valt zwaar te betwijfelen.
Natuurlijk, een dialect is een taal, een levende taal, en levende talen veranderen. Maar de Brabantse dialecten zijn nog steeds springlevend. De 49 schrijvers en dichters die een bijdrage hebben geleverd aan dit boek bewijzen het. Zij kunnen hun gevoelens nog steeds het beste tot uiting brengen via hun eigen Brabantse dialect, hun moedertaal. En zij doen dit met graagte, toch zeker bij dit aansprekende thema.
Presentatie
Acht jaar geleden werd het idyllische plaatsje Lith (sinds Antoon Coolen bekend als het ’dorp aan de rivier’) bij de gemeente Oss gevoegd. Voor het Brabants Boekenweekboek waren de gevolgen niet bepaald ongunstig. Het gemeentebestuur van Oss, toen nog onder leiding van burgemeester Herman Klitsie, vond dat het boek een dermate grote culturele waarde had dat er een prijs voor beschikbaar moest worden gesteld. Dit werd de Willem Ivenprijs, genoemd naar een belangrijke voorvechter van schrijven, dichten en musiceren in het eigen dialect. En omdat Ivens lievelingsdier de haan was, kreeg de internationaal bekende Osse kunstenares Jenny Derksen de opdracht om een kleurrijke haan te ontwerpen en jaarlijks hiervan een exemplaar te vervaardigen.
Inmiddels heeft Jenny voor de komende jaren nog twee hanen gereedstaan, want de gemeente heeft deze prijs al voor die periode gegarandeerd. En de huidige burgemeester, mevrouw Wobine Buijs-Glaudemans, kwam tot twee jaar geleden elk jaar opnieuw weer enthousiast de prijs uitreiken. De laatste jaren laat ze deze taak wegens vakantie over aan een van haar wethouders.
De prijs is overigens al drie keer in West-Brabant terecht gekomen. De eerste keer ging hij naar Elly Schepers-Corstjens uit Oud-Gastel, de vijfde haan ging vier jaar geleden tot zijn eigen grote verrassing naar Jan Luysterburg uit Hoogerheide en twee jaar geleden ging de haan naar Frans Nefs uit Halsteren.
De dienstdoende wethouder heeft als tegenprestatie de eer om het eerste exemplaar van het boek in ontvangst te mogen nemen.
Het westen
Het spreekt vanzelf, dat Jan Luysterburg als redacteur zelf ook een verhaal instuurt. Zoals het ook vanzelf spreekt, dat de twee redacteuren samen altijd het boek presenteren. Maar dat is lang niet het enige vanuit het uiterste westen van de provincie. In het boek staan ook verhalen van Edy Minnebach uit Woensdrecht, Jan van Elzakker uit Hoogerheide, Brigit Bakx-Hermans en Paul Asselbergs uit Bergen op Zoom en Suus van Opdörp en Rie Roks-Nefs uit Halsteren. Ook Elly Schepers-Corstjens uit Oud Gastel, Niek van Giels, Pietzeun uit Steenbergen en de blinde troubadour Toine Nooijens uit Etten-Leur zijn weer van de partij.
De presentatie van het boek wordt omlijst met een feestelijk programma, dat enkele uren duurt. Tijdens dit programma wordt een aantal verhalen en gedichten voorgelezen door de auteurs zelf. Zo is Rie Roks-Nefs (84 jaar jong) dit jaar door de redactie uitgenodigd om haar ontroerende verhaal te komen voordragen.
De presentatie van Moeder de vrouw, met daarin zoals gewoonlijk prachtige tekeningen van Iris Bongers, vindt plaats in het spiksplinternieuwe multifunctionele gemeenschapscentrum aan het Marktplein 20 in het hartje van Lith. Het programma begint om 14:00 uur en duurt tot ongeveer 16:30 uur. De toegang is gratis en iedere belangstellende is van harte welkom.
De dag erna is het Brabants Boekenweekboek, met daarin 49 prachtige verhalen en gedichten geschreven in een Brabants dialect, verkrijgbaar in de reguliere boekhandel. Het boek met ISBN-nummer 978-94-6226-324-6 kost € 14,95.
